Erbo-de-santo-Soufìo
Descurainia sophia
Brassicaceae Cruciferae
Noms en français : Sagesse des chirurgiens, Herbe de sainte Sophie.
Descripcioun :L'erbo-de-santo-Soufìo s'atrobo pu gaire au nostre que, mau couneigudo, èi pus acampado e pulèu derrabado. Es uno grando erbo emé de flour jauno mistoulino, forço lònguis silico e de fueio proun divisado cuberto de péu estela. Trachis dins li limas de ribiero e lis ermas.
Usanço :Èro couneigudo pèr lis abouticàri que ié disien Sophia Chirurgorum e servié à lucha contro la cago-sango e la fouiro, emai contro li vèrme, emai pèr sougna li plago e blessaduro.
Port : Grando erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Descurainia
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Ordre : Brassicales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 3 à 4 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2300 m
Aparado : Noun
Abriéu à setèmbre
Liò : Ermas
- Limas de ribièro
- Muraio
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Óurigino asiatico
Ref. sc. : Descurainia sophia (L.) Webb ex Prantl, 1891
(= Sisymbrium sophia L., 1753 )
Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753